
BỆNH THỐI ĐỌT TRÊN CÂY ỚT VÀ BIỆN PHÁP PHÒNG TRỪ
Bệnh thối đọt non trên cây ớt là một vấn đề khá phổ biến, đặc biệt trong điều kiện ẩm ướt hoặc khi cây còn non yếu.
Đây là tên gọi chung cho hiện tượng phần ngọn/chồi non của cây bị thối đen, mềm nhũn và có thể lan xuống dưới.

1. Nguyên nhân gây bệnh:
Bệnh thối đọt non thường do phức hợp nhiều tác nhân gây ra, chủ yếu là nấm và đôi khi có cả vi khuẩn, phát triển mạnh trong điều kiện thuận lợi:
-
Nấm:
-
Phytophthora spp.: Thường gây thối gốc, thối thân nhưng cũng có thể tấn công đọt non trong điều kiện ẩm độ rất cao, gây triệu chứng thối đen, mềm nhũn.
-
Pythium spp.: Tương tự Phytophthora, gây bệnh ở điều kiện ẩm ướt, thường liên quan đến bệnh chết rạp cây con (damping-off) nhưng cũng có thể ảnh hưởng đọt non.
-
Rhizoctonia solani: Gây bệnh lở cổ rễ, nhưng cũng có thể gây thối ngọn nếu ẩm độ cao và ngọn tiếp xúc với đất hoặc giá thể nhiễm bệnh.
-
Colletotrichum spp. (Nấm gây bệnh Thán thư): Mặc dù chủ yếu gây hại trên lá, trái, cành già, nhưng trong điều kiện mưa nhiều, ẩm độ cao, nấm cũng có thể tấn công các đọt non, gây triệu chứng thối đen đầu ngọn.
-
-
Vi khuẩn:
-
Erwinia spp. / Pectobacterium spp. (Vi khuẩn gây thối nhũn): Có thể xâm nhập qua vết thương hoặc khi ẩm độ không khí bão hòa, làm cho mô cây bị phân hủy, mềm nhũn và có mùi hôi.
-
-
Yếu tố môi trường thuận lợi:
-
Ẩm độ cao: Điều kiện tiên quyết cho hầu hết các tác nhân gây bệnh phát triển và lây lan. Mưa nhiều, tưới phun lên lá vào buổi chiều tối, vườn rậm rạp, thiếu thông thoáng.
-
Đất/giá thể bị úng nước: Làm rễ cây yếu đi, tạo điều kiện cho nấm bệnh từ đất tấn công.
-
Nhiệt độ: Một số nấm ưa mát ẩm (Pythium, Phytophthora), một số ưa ấm ẩm (Colletotrichum, Erwinia).
-
Vết thương cơ giới: Do côn trùng chích hút, gió làm gãy cành, hoặc do quá trình chăm sóc tạo cửa ngõ cho mầm bệnh xâm nhập.
-
Nguồn bệnh tồn dư: Từ đất, tàn dư cây bệnh vụ trước, hạt giống nhiễm bệnh.
-
Bón phân không cân đối: Đặc biệt thừa đạm làm cây non yếu, dễ nhiễm bệnh.
-
2. Triệu chứng:
-
Phần ngọn non, chồi non, lá non của cây ớt bị mềm, úng nước, chuyển sang màu nâu sẫm hoặc đen.
-
Vết thối nhanh chóng lan rộng xuống thân, cành non.
-
Trong điều kiện ẩm ướt, có thể thấy lớp tơ nấm màu trắng xám (Pythium, Phytophthora) hoặc đen (Colletotrichum) bao phủ vết bệnh. Nếu do vi khuẩn thì vết bệnh thường nhũn nước và có mùi khó chịu.
-
Cây còi cọc, chậm phát triển, nặng có thể chết cả cây nếu bệnh lan xuống gốc (đặc biệt cây con).
3. Biện pháp phòng trừ:
Phòng bệnh là biện pháp quan trọng và hiệu quả nhất. Cần áp dụng các biện pháp quản lý tổng hợp:
a. Biện pháp canh tác, kỹ thuật:
-
Chọn giống khỏe: Sử dụng giống ớt khỏe, có khả năng kháng bệnh tốt (nếu có).
-
Xử lý hạt giống: Ngâm hạt giống trong nước ấm hoặc dung dịch thuốc trừ nấm trước khi gieo.
-
Vườn ươm/Đất trồng:
-
Sử dụng giá thể sạch bệnh, thoát nước tốt. Khử trùng đất/giá thể nếu cần (phơi ải, dùng vôi, chế phẩm sinh học Trichoderma).
-
Lên luống cao, đảm bảo thoát nước tốt trong mùa mưa.
-
-
Mật độ trồng hợp lý: Trồng với mật độ vừa phải, không quá dày để vườn luôn thông thoáng.
-
Tưới nước đúng cách:
-
Tưới đủ nước, tránh để đất quá ẩm hoặc úng nước kéo dài.
-
Nên tưới vào gốc vào buổi sáng sớm, hạn chế tưới phun lên lá, đặc biệt là vào buổi chiều tối.
-
-
Vệ sinh đồng ruộng: Thường xuyên dọn sạch cỏ dại, cắt tỉa lá già, lá bệnh, cành vô hiệu gần gốc để tạo độ thông thoáng. Thu gom và tiêu hủy tàn dư cây bệnh vụ trước.
-
Bón phân cân đối: Bón đầy đủ NPK và trung vi lượng. Tránh bón thừa đạm, tăng cường bón kali và canxi giúp cây cứng cáp hơn. Sử dụng phân hữu cơ hoai mục, có thể bổ sung nấm đối kháng Trichoderma.
-
Luân canh: Luân canh với các cây trồng khác họ (không phải cà chua, cà tím, khoai tây) để cắt đứt nguồn bệnh trong đất.
b. Biện pháp sinh học:
-
Các chế phẩm sinh học chứa nấm đối kháng Trichoderma spp. bón vào đất hoặc phun phòng.
-
Sử dụng các chế phẩm chứa vi khuẩn đối kháng Bacillus subtilis phun phòng lên cây.
c. Biện pháp hóa học:
Chỉ sử dụng thuốc hóa học khi bệnh có nguy cơ bùng phát mạnh và cần ưu tiên các loại thuốc đặc trị dựa trên tác nhân nghi ngờ chính:
-
Phòng trừ nấm (Phytophthora, Pythium, Colletotrichum):
-
Thuốc gốc Đồng: Copper Hydroxide, Copper Oxychloride (lưu ý có thể nóng cây non nếu phun nồng độ cao, trời nắng nóng).
-
Thuốc đặc trị Oomycetes (Phytophthora, Pythium): Metalaxyl, Mefenoxam, Mancozeb+Metalaxyl, Propamocarb, Fosetyl-Aluminium, Dimethomorph.
-
Thuốc đặc trị Thán thư (Colletotrichum) và phổ rộng: Azoxystrobin, Difenoconazole, Propiconazole, Tebuconazole, Mancozeb, Propineb, Chlorothalonil.
-
-
Phòng trừ vi khuẩn (Erwinia):
-
Thuốc gốc Đồng: Như trên.
-
Thuốc kháng sinh: Streptomycin, Kasugamycin, Ningnanmycin (sử dụng hạn chế và theo quy định).
-
-
Lưu ý khi dùng thuốc hóa học:
-
Phun thuốc sớm khi bệnh mới xuất hiện.
-
Sử dụng luân phiên các loại thuốc có gốc hoạt chất khác nhau để tránh kháng thuốc.
-
Phun kỹ vào ngọn non, tán lá và cả phần gốc nếu nghi ngờ bệnh từ đất.
-
Tuân thủ đúng nồng độ, liều lượng và thời gian cách ly theo khuyến cáo trên bao bì.
-
Nên phun vào lúc trời mát, không mưa.
-
Việc xác định đúng tác nhân gây bệnh (nấm nào, hay vi khuẩn) sẽ giúp chọn thuốc đặc trị hiệu quả hơn. Tuy nhiên, trong thực tế, việc áp dụng các biện pháp phòng ngừa tổng hợp thường mang lại hiệu quả bền vững nhất.
CHÚC CÁC BẠN THÀNH CÔNG
———————————————–
VẬT TƯ NÔNG NGHIỆP TATADU
Thuốc bvtv _ phân bón _ hạt giống
📺Youtube: https://www.youtube.com/c/phanthuocthegioi1102/featured
♻️Zalo vật tư Nông Nghiệp TaTaDu : https://zalo.me/0982.427.033
📺 Fanpage TaTaDu : https://www.facebook.com/congtytatadu
🌐Website: https://www.tatadu.vn/
🛒 LAZADA: https://www.lazada.vn/shop/huy-nguyen-nong-nghiep-sach/
🔥 SHOPEE: https://shopee.vn/cong_ty_tnhh_tatadu
☎️ Hotline MUA HÀNG: 0982.427.033